Wat is asbest?
Vroeger werd asbest vaak gebruikt in de woningbouw, omdat dit materiaal brandwerend is en goed isoleert.
In oudere woningen komt vandaag de dag nog vaak asbest voor. Dit is gevaarlijk wanneer je losse asbestvezels inademt. Dit verhoogt het risico om ziek te worden, maar de symptomen treden vaak pas laat op, meestal zo’n 30 à 40 jaar na de blootstelling.
Asbesthoudende materialen produceren, verhandelen of hergebruiken is verboden sinds 1998.
Hoe kan je asbest herkennen?
Het is niet gemakkelijk om asbest te herkennen. Met het blote oog kan je niet met 100% zekerheid zeggen of het om asbest gaat.
Wanneer je verdacht materiaal tegen komt en je wil controleren of het om asbest gaat, neem je best contact op met een asbestlabo of een expert.
Je kan dan een staal van het materiaal aanleveren, waarvan het laboratorium een analyse kan uitvoeren.
Het asbestattest
Het asbestinventarisattest (asbestattest) beschrijft voor een gebouw welke materialen of gebouwonderdelen asbest bevatten, wat de staat ervan is en hoe het veilig kan beheerd of verwijderd worden.
Aan de hand van het asbestattest wil de Vlaamse Regering al het aanwezige asbest in alle gebouwen en woningen gebouwd voor 2001 in kaart brengen.
Dit attest zal opgemaakt worden door een gecertificeerd asbestdeskundige.
Vanaf 23 november 2022 wordt een asbestattest verplicht bij de verkoop van gebouwen gebouwd voor 2001. Vanaf juni kunnen de eerste asbestattesten bekomen worden.
Actieplan Asbestafbouw
In Vlaanderen zouden gebouwen en infrastructuur van voor 2001 zo’n 2,3 miljoen ton aan asbesthoudende toepassingen bevatten, wat goed is voor ruim 2,8 miljoen woningen. De kans om de schadelijke stof aan te treffen, is dan ook groot.
Het doel is om Vlaanderen tegen uiterlijk 2040 asbestveilig te maken, door asbest in slechte staat op te sporen en te verwijderen.
Een woning is asbestveilig wanneer al het risicovolle asbest op een veilige manier is weggenomen. Asbesttoepassingen in goede staat mogen wel nog aanwezig zijn.
Het actieplan asbestafbouw maakt deel uit van een beleid op verschillende vlakken:
- Klimaat: de verwijdering van asbest heeft vaak tot gevolg een energiezuinige vernieuwing met extra dak- of gevelisolatie, een nieuwe verwarmingsinstallatie of de mogelijkheid tot plaatsen van zonnepanelen (wat verboden is op asbestdaken);
- Circulaire bouw: gevaarlijke stoffen verwijderen is fundamenteel om sloopmaterialen terug in de omloop te brengen en zo duurzame, circulaire gebouwen en renovaties mogelijk te maken;
- Ruimtelijke ordening: door het slopen van oude, asbesthoudende gebouwen ontstaat er nieuwe ruimte;
- Wonen: asbestveilig wonen is essentieel voor de basiswoonkwaliteit.
Maatregelen actieplan
Het actieplan omvat 4 maatregelen om het doel, Vlaanderen asbestveilig maken tegen 2040, te kunnen realiseren.
1. Inventarisatie van het asbest
Zoals hierboven beschreven, wordt een asbestattest verplicht bij verkoop om het aanwezige asbest in kaart te brengen.
Vanaf 2032 is iedere eigenaar van een gebouw verplicht om in het bezit te zijn van een geldig asbestinventarisattest.
2. Verwijdering van het asbest
Er wordt met het actieplan gestreefd naar een versnelde verwijdering van asbesthoudende materialen.
Tegen 2034 moet het meest risicovolle asbest worden weggenomen uit gebouwen en woningen in Vlaanderen. Alle andere asbesttoepassingen in slechte staat moeten tegen 2040 volledig verwijderd zijn.
Deze streefdata zijn momenteel enkel wettelijk verplicht voor overheidsgebouwen en -infrastructuur. Voor particulieren en private eigenaars geldt deze verplichting nog niet, maar de Vlaamse Regering voorziet wel bijkomende maatregelen als de afbouw van asbest tegen 2034 en 2040 niet voldoende vordert.
3. Beheer van asbest
Er wordt eigenaars opgelegd om de asbesttoepassingen in hun gebouw veilig te beheren. Deze verplichting was er al voor het beheer van asbestafval, maar wordt nu uitgebreid naar toepassingen die in het gebouw aanwezig zijn.
Wanneer er asbesthoudend materiaal aanwezig is in het gebouw, moet de eigenaar alle maatregelen nemen om te voorkomen dat het asbest een risico vormt voor de gezondheid of het leefmilieu.
4. Verboden handelingen
Met het oog op de mens en het milieu te beschermen tegen de risico’s van asbest, verbiedt het Materialendecreet:
- Asbesthoudende materialen bij werken opnieuw insluiten;
- De aanwezigheid van asbesthoudende materialen die een risico vormen;
- Constructies plaatsen op of over een asbestcementen dak of -gevel;
- Een asbestdak of -gevel reinigen of ontmossen.
Bron: ovam.vlaanderen.be